منزل بیست و یکم
نام منزل: بیضه
وجه تسمیه: بیضه به معنی سفید و روشن است. این منزلگاه هموار و بیگیاه و وسیع و فراخ بود که به همین سبب به آن بیضه میگفتند.
زمان ورود: احتمالاً بیست و هشتم ذیالحجه معادل هشتم مهر ماه ۵۹
مدت توقف: تقریباً نیمروزی درنگ داشته است.
فاصله: بین عذیب الهجانات و واقصه و متعلق به بنییربوعبنحنظله
مقصد بعد: عذیب الهجانات
ویژگیها و امکانات:
- چشمه آبی به نام بیضه در این محل بوده است.
- برخی از مسافران در این منزل، توقف و استراحت داشتند.
رویدادها:
- مهمترین رویداد در بیضه خطبهی عمیق و مشهور و پرمحتوای امام است. اباعبدالله الحسین(ع) از زبان رسول خدا نقل کرد که هر کس سلطان ستمگری را ببیند که حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام کرده و پیمان خدا را شکسته و با قانون و سنت پیامبر میستیزد و با چنین کسی به رفتار و گفتار در نیاویزد بر خداوند است که این خاموش ستم پذیر را با ستمگر در جهنم قرار دهد.
در بخش بعدی خطبه به بیدادگری بنیامیه و فرستادن نامههای اهل کوفه اشاره دارد. امام در این خطبه خود را “اسوه” معرفی میکند و به سرزنش پیمان شکنان کوفه میپردازد و سرانجام این پیمان شکنی را ترسیم میکند.
این خطبه را نه تنها یاران امام که هزار تن همراهان حربنیزید ریاحی گوش دادند.[۱]
********
منزل بیست و دوم
نام منزل: عذیب الهجانات (عذیب هجانات)
وجه تسمیه: عذیب از عذب به معنی آب گواراست و هجانات جمع هجان یعنی شتر نجیب و گزیده است. این منزل متعلق به بنیتمیم و از منازل حج از سمت کوفه محسوب میشده است.
زمان ورود: بعد از ظهر روز دوشنبه ۲۸/۱۲/۶۱(ذی الحجه) معادل با ۸/۷/۵۹ شمسی
مدت توقف: امام احتمالاً شب را در این محل توقف کرده است.
فاصله: این سرزمین میان قادسیه و مغیثه است که تا قادسیه ۴ میل و تا مغیثه ۳۲ میل فاصله داشته است.
مقصد بعد: قُطقُطانیه
ویژگیها و امکانات
- زمین سر سبز و خوش آب و هوا.
- برکه و چاه و چندین خانه در این محل بوده است.
- دارای قصر، مسجد و پاسگاهی بود. که محل نگاهبانی برای ایرانیان بوده است.
- نعمانبنمنذر در این محل چراگاه اسبان و محل پرورش اسب داشته است.
رویدادها
- امام در این محل از یاران پرسیدند: در میان شما کسی هست که سمت جاده را بداند؟
هر کس راهی را نشان داد که ناگهان هفت سوار پیدا شدند که راهنمایی آنان را شتر سواره به نام طرماح به عهده داشت این هفت نفرعبارتند بودند از ۱- عمروبنخالدصیداوی ۲- مجمعبنعبدالله العائذی(المذحجی) ۳- پسر مجمعبنعبدالله
۴- جُناده(جابر) بنحارث سلمان ۵- سعدغلام عمروبنخالد
۶- واضح غلام ترک ۷- غلام حارث
برخی نافعبنهلال یا خدمتکار نافع را نوشتهاند که اسب نافع به نام کامل را همراه آوردهبود. برخی به جای سعد، سعید غلام عمروبنخالد را نوشتهاند. این عدّه برای یاری اباعبدالله از کوفه آمده بودند. طرماح آذوقه و خواربار به مکه میبرد تا به خویشاوندانش برساند. او پیشاپیش قافله شعر میخواند که گواه شوق دیدار امام بود. طرماح اجازه گرفت آذوقه را برساند و بازگردد اما زمانی بازگشت که در همین منزل خبر شهادت امام را شنید. او اهل کوفه را رشوه زدگان دلباختهی دنیا معرفی کرد.
پیشنهاد طرماح این بود که امام به کوهستان سلمی و اَجاء برود تا به او نیرو برساند اما امام نپذیرفت. حر میخواست مانع پیوستن این عده به لشکر امام شود که امام فرمود اگر مانع شوی عهد ما شکسته خواهد شد(جنگ شروع میشود) و حر آرام شد.[۲]
[۱] . معجم البلدان: ج۱، ص۵۳۲، تاریخ طبری: ج۳، ۳۰۷، کاملابناثیر: ج۳، ص۲۸۰٫
[۲] . اعیان الشّیعه: ج۱،ص۵۹۷، مقتل الحسین بحرالعلوم: ص۱۹۵، الحسین فی طریقه الی الشهاده: ص۵ معجم البلدان: ج۴، ص۹۲، ابصارالعین: صص۱۴۶-۱۴۷٫