دیوان نیّر
مختصری در باب نویسنده ی کتاب( نام کامل، تاریخ تولد، محل زندگی، شرح حال، درجه علمی و …)
حجه الاسلام نیّر تبریزی”یا” میرزامحمدتقی” متخلّص به “نیر” در روز پنج شنبه، در ماه جمادی الاول سال ۱۲۴۸ ه. ق مصادف با چهارم آبان سال ۱۲۱۱ه.ش در تبریز به دنیا آمد. ایشان فقیه، محدّث و مجتهد بودند؛ یعنی هم مجتهد جامع الشّرایط بوده و هم در حوزه های گوناگون فقهی قلم زده است. وی به شاعران سبک هندی و شاعران بزرگی چون حافظ و سعدی علاقه ی خاصی داشت و بیش از همه از اشعار مولانا در دیوانش استفاده کرده است. این شاعر و فقیه بزرگ، سرانجام در ۱۲ رمضان سال ۱۳۱۲، دار فانی را وداع گفت و پیکرش را در قبرستان«وادی السلام» نجف، بین مقام حضرت مهدی(عج) و دیوار شهر نجف به خاک سپردند.
نگاه کلی به بخش های کتاب:
مثنوی آتشکده، گزارشی عاشقانه و عارفانه از وقایع کربلاست و از ۴۱ بخش تشکیل شده است. مثنوی آتشکده هم شعر است و هم عارفانه؛ عرفا هم صاحب ذوق هستند و ذوق، در صحنه پردازی تأثیر می گذارد و ممکن است اتفاقاتی بیفتد که با وقایع تاریخی چندان هم ساز نباشد.
ویژگی های کتاب:
… بخش چهارم به شهادت حضرت حر بن یزید ریاحی می پردازد. پرداخت زیبایی که در این دیوان درمورد جناب حر صورت گرفته، دقیق و تاریخی است و نشان می دهد که شاعر تاریخ و مقتل را به دقت مطالعه نموده و پس از مطالعه ی مقتل این ابیات را سروده است. در بخش هفتم، با شیوه ای شیرین و ابتکاری به شهادت “عون بن عبدالله”، فرزند حضرت زینب(س) پرداخته است. شاعر به گونه ای ماهرانه از نام عون استفاده کرده و اشعار را هم از زبان مادر(حضرت زینب(س)) سروده است…
نقدهای وارد بر کتاب:
- چینش کتاب و شعرها براساس سیر تاریخی نیست و اشکال زیادی به این مسأله وارد است.
- برخی از ماجراها بر اساس تخیل شاعر آورده شده و مبنای تاریخی ندارد. حضور اسطوره ها و افسانه ها در اثر فراوان است.
- ابیات برگرفته از دیگر شاعران به ویژه مولانا در متن فراوان است اما شاعر آن ها را مشخص نکرده است.
نوع نگارش کتاب)تاریخی، تطبیقی، تحلیلی- تاریخی، روایی و …):
شعر
برخی منابع مورد استفاده در نگارش کتاب:_
ترجمه هایی که تا به حال از این کتاب صورت گرفته است:
دکتر بهروز ثروتیان برخی از اشکالات دیوان را اصلاح و چاپ کرده است
توصیه شده در چه زمینه ای مورد استفاده قرار گیرد:_