هانی بن عروه(ابویحیی مذحجی مرادی غطیفی)
*تبار ونژاد
هانی بن عروه بن نمران بن عمرو بن قعاس بن عبد یغوث بن مخدش بن حصر بن غنم بن مالک بن عوف بن منبه بن غطیف بن مراد بن مذحجی مرادی غطیفی است
*زمان پیوستن به اباعبدالله
او در کوفه و در آغاز نهضت اباعبدالله به یاری مسلم بن عقیل شتافت و او را پناه داد.
*نحوه شهادت
وی با نیرنگ عبیدالله زیاد به دارالاماره آورده شد و در روز هشتم ذی الحجه به دست رشید ،غلام ابن زیاد،در بازار چوبداران کوفه به شهادت رسید و تن وی وارونه به دار آویخته و سر وی به دمشق فرستاده شد.
*سن
۹۰سال،حتی بیش از ۹۰ سال نوشتهاند. برخی او را در هنگام شهادت ۸۳ ساله دانستهاند.در کتاب حبیب السیر ۸۹ سال آمده است.
*ویژگی ها وفضایل
وی از اصحاب پیامبر،دارای موقعیت سیاسی اجتماعی در یمن و کوفه،قهرمان نبردهای جمل،صفین ونهروان،یاور حجر بن عدی در قیام بر ضد زیاد بن ابیه،عاید وزاهد،فرمانده سی هزار نیروی مسلح،راوی روایات ومفسر آیات،شجاع،بصیر در دین حافظ اسرار ولایت ومحبوب در میان مردم بود.
*نام در زیارتنامهها ومنابع
برای هانی زیارت مخصوص هست:سلام الله العظیم وصلواته علیک یا هانی بن عروه السلام علیک ایها العبد الصالح الناصح لله ولرسوله وامیرالمومنین والحسن والحسین(ع)(بخشی از زیارت نامه)در کتب معتبر مانند :تاریخ طبری:ج۵،ص۳۶۴،ابصارالعین:ص۱۳۹،مقتلالحسین:عبدالرزاقمقرم:ص۱۵۱،مروجالذهب:ج۳،ص۵۹،اخبارالطول:ص۲۳۳،ارشاد:شیخ مفید:ج۲،صص ۱۳۹-۱۴۰،تاریخ یعقوبی:ج۲،ص۵۹،فرسان الهیجاء:ج۲،ص۱۴۰،تاریخ حبیب السیر:ج۲،ص۲۴۳،تنقیح المقال:ج۳، ص ۲۸۸،سفینه البحار:ج۸،ص۷۱۳،تاریخ کامل:ج۴،ص۲۶، انصار الحسین :ص۱۲۱و….به زندگی وشهادت اشاره شده است.
*رجز رجزی را به وی نسبت ندادهاند
*اطلاعات دیگر
۱٫ در سفینه الجار(ج۸،ص۷۱۳)آمده است که حضرت علی (ع)در اخبار غیبیه خود به نحوه شهادت هانی اشاره کرده است.
۲٫ همسر هانی،روعه،دختر عمروبن حجاج بود.هانی با نیرنگ ابن زیاد وبا مشایعت عمروبن حجاج،اشعث واسماء خارجه به دیدن عبیدالله زیاد رفت.او کاملا عادی وطبیعی به دارالاماره رفت اما نزدیک کاخ،احساس خطر کرد وبه حسان بن اسماءخارجه گفت:ای برادرزاده به خدا از این مرد، عبیدالله، هراسناک ونگرانم.توچه می پنداری؟او گفت:عمو،به خدا من هیچ ترسی برای تو ندارم. هراس به دل راه مده،تو بی گناهی.
۳٫ غافلگیری و بردن مزورانه هانی به کاخ عبیدالله کاملا در آغاز ورود هانی روشن شد.عبیدالله به محض ورود هانی گفت:اتتک بحائن رجلاه؛یعنی با پای خود به سوی مرگ آمد. شریح قاضی نیز نشسته بود. عبیدالله این شعر را خواند:
اریدحبائه(حیاته)ویرید قتلی عذیرک من خیلک من مراد
من عطای (زندگی)او را می خواهم ولی وی اراده کشتن من کرده است. عذر خود را نسبت به دوست مرادی بیاور!
۴٫ سه روز پس از شهادت هانی،به کمک روعه،همسرش،وهمسر میثم تمار،تن بی سر هانی به خاک سپرده شد.محل دفن او همین نقطه ای است که اکنون نزدیک مسجد کوفه وجود دارد.
منبع: آینه داران آفتاب، دکتر محمدرضا سنگری، ج۱، ص۲۸۳٫
*معرفی هانی بن عروه در منابع فارسی موجود در کتابخانهی تخصصی مؤسسهی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا- دزفول:
نام کتاب | مؤلف | صفحات |
تاریخ زندگانی امام حسین(ع) | عمادالدین اصفهانی | ۳۹۶-۳۴۲ |
درسی که حسین(ع) به انسانهاست | سیدعبدالکریم هاشمینژاد | ۲۴۱-۲۴۲ |
رسالت خواص | سید احمد خاتمی | ۱۲۸ |
قطعهای از بهشت | علی نجاتی (سیرجانی) | ۱۲۳-۱۳۲و۱۵۲-۱۵۱ |
فیضالدموع | محمدابراهیم نواب تهرانی | ۱۱۱-۱۰۸ |
واقعه کربلا | شیخ عابس قمی | ۷۵، ۸۰-۷۹، ۹۴-۹۲، ۹۶ |
بر امام حسن و امام حسین(ع) چه گذشت | سید محمدحسن موسوی کاشانی | ۱۵۵-۱۳۴ |
حماسهی حسینی(جلد اول) | استاد مرتضی مطهری | ۳۲۹ |
زندگانی امام حسین(ع) | سید هاشم رسولی محلاتی | ۲۶۲ |
ناسخ التواریخ ۲ | محمدتقی سپهر | ۶۱-۶۶، ۱۰۴ |