سخنران: حجت الاسلام دکتر رفیعی
بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از ویژگیهای یاران امام زمان(عج)جوانگرایی ایشان است. حضرت علی(ع) فرمود:«اصحاب ُالمهدیِّ شبابٌ فیهِم إلاّ مِثلَ کُحلِ العینِ و المِلحِ فی الزَّادِ و أقَلَّ الزَّاد المِلح[۱]؛ یاران مهدی(عج)جوان هستند و مسنها در میان اصحاب مهدی مانند نمک در میان طعاماند».
افراد مسن در میان یاران مهدی(عج) مانند نمک در میان طعام هستند. شما ببینید چند درصد یک غذا را نمک تشکیل میدهد ؟
یعنی تعدادشان مثل سرمهای که به چشم میکشند، بسیار کم است. از ویژگیهای حکومت پیامبر اسلام(ص) این بود که جوانها به سمتشان گرایش پیدا میکردند. «اِن الله بشیراً و نذیراً مخالفتی الشبان و خالفتی الشیوخ[۲]؛ خدا مرا مبعوث کرد و جوانها با من بیعت کردند و پیران با من مخالفت کردند». یکی از اشکالاتی که ابوسفیان به پیامبر(ص) میگرفت همین بود که او میگفت:«هذا الرجل انسد شبابنا[۳]؛ این شخص جوانهای مارا از ما گرفته است». پدر و مادرهای فراوانی بودند که کافر بودند اما فرزندانشان مسلمان شده بودند. سعدبن مالک ۱۷ساله بود که مسلمان شد. جرأت نماز خواندن در خانه را نداشت. گاهی کیلومترها از مکه دور میشد و در بیابانها، در شیارها و درهها نماز میخواند که کسی متوجه او نشود. یک بار چند نفر از دوستان و همسایههایشان او را دربیابان، در حال عبادت دیدند و به مادرش اطلاع دادند که جوان ۱۷ سالهاش مسلمان شده است. مادر گفت اگر از ایمانت دست برنداری اعتصاب غذا میکنم. پسر جوان مادر را دوست داشت اما ایمان هم آورده بود. خداوند در قرآن میفرماید: «وبالوالدیناحسانا[۴]؛ پدر و مادرتان را احترام کنید». در چند جا در کنار توحید آمده است. اما آنجا که مادر میگوید کافر شو:«لا طاعه المخلوق فی معصیهِالخالق[۵]»این روایت عمومی است یعنی حرف هیچ کس را که منجر به معصیت خداوند میشود، گوش نکنید. حتی اگر پدر و مادرتان باشد.
در سورهی توبه آیه۲۴، خداوند ۸ مورد را بر شمردهاند و میفرماید این ۸ مورد را هیچ وقت بر خدا ترجیح ندهید:«لا قُل اِن کانَ، آباوُکم و اَبناؤُکم و اخوانکم و إزواجکم و عَشیرَتَکُم و أموالٌ تتَرفتُموها و تجارهٌتَخشَون کسَاَدَها و مساکِنُ تَرضَونها أحب الیکم مِن الله؛ پیغمبر به مسلمانان بگو اگر پدران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالی که گرد آوردهاید و تجارتی که از کسادش بیمناکاید و سراهایی را که خوش میدارید، اگر اینها را بر خدا ترجیح دهید، ادعای دوستی خدای شما بیاساس است.اگر امر بین پدر ومادر و خدا دایر شد، خدا مقدم است». سعدبن مالک نزد مادرش آمد و گفت: «وا…لوکانَتلکٍ آلفُ نفس فَخَرجَت نفساًنفساً ماَ تَرکتُ دینی[۶]؛ به خدا قسم اگر هزار جان داشته باشی و یک یک از تنت خارج شود، من از دینم دست بر نمیدارم». مادر هم کم کم اعتصابش را شکست. زیدبن حارثه، جوان بود که مسلمان شد. پدرش خدمت پیامبر اکرم(ص) آمد،میخواست پسرش را با خودش ببرد. زید گفت: من پیش تو که مشرک هستی برنمیگردم.پدرش گفت:من دیگر پدرت نیستم و اولادی را از تو برمیدارم و اعلام کرد که زید پسرش نیست که رسول خدا(ص) فرمود: زید فرزند من است و به همین علت زید را پسرخواندهی پیامبر میگفتند. مصعببن عمیر جوان بود و اولین امام جماعتی بود که پیامبر(ص) به مدینه فرستاد و اقامهی نماز کرد.اسامه،معاذ و نمونههای فراوان دیگر همگی جوان بودند.
امام زمان وقتی میآیند چه اهدافی را دنبال میکنند؟ من چندین مورد را ذکر میکنم باید ببینیم امام زمان(عج)، چه اهدافی را پیاده میکنند، ما الان موظف نیستیم دنبال علائم ظهور بگردیم. اشکالی که در جامعه پیدا شده است این است که مدام قضایا را بر ظهور تطبیق میهند. شخصی چندی پیش کتابی به من داده است که نمیدانم چهطور اجازهی چاپ گرفته است. علامتها و نشانههایی برای ظهور آورده و برای آنها سال تعیین کرده است که سال فلان، سال ظهور است، سال فلان، سال آمدن امام زمان(عج)، یازدهم سپتامبر از علائم ظهور است و خوابی نقل کرده است که شخصی آقا را در خواب دید و گفت: آقا کی ظهور میکنید؟ آقا فرمود: هر وقت سپتامبر اتفاق بیافتد. من به آقایی که با نویسنده این کتاب دوست بود، گفتم، اینها چیست که مینویسید؟
من مقالهای با موضوع آسیبشناسی مهدویت نوشتهام که به چاپ رسیده است. ۱۲ آسیب را در آنجا ذکر کردهام . این مقاله بخشی از کتاب گفتار رفیع است که اخیراً به چاپ رسیده است. یکی از آسیبها همین است تطبیق ناصواب و ناصحیح علائم ظهور، علائم ظهور مسئلهی فوقالعاده پیچیدهای است. کتاب خوبی با نام “تحلیل نشانههای ظهور” از یکی از دوستان به چاپ رسیده که توصیه میکنم، کسانی که اهل مطالعه هستند این کتاب را مطالعه کنند.
روایات علائم ظهور روایات بسیار پیچیده و نامعینی است و بعضاً هم ضعیف هستند و آنهایی هم که سند قوی دارند، تطبیقش نامشخص است. سفیانی چه کسی است؟ دجال کیست؟ صیحهی آسمانی چه زمانی واقع میشود، بعضی از علائم متصل نیستند. ما در روایات داریم سقوط بنیعباس از نشانههای ظهور است و بنیعباس قرن هفتم سقوط کردند. الان ۷ قرن از آن زمان میگذرد. این علائم، علائم متصل نیستند. بعضی از علائم عام و فراگیر است مانند اینکه بیدینی زیاد میشود، مساجد خلوت میشوند. سالهای زیادی است که اینطور شده است. از زمان حکومت بنیامیه این اتفاق افتاده است. لذا آن چیزی که در مسئلهی مهدویت باید به دنبالش باشیم این است که بدانیم چه کاری انجام دهیم که زمینهی ظهور فراهم شود .
آیهای در قرآن وجود دارد که ۲ ویژگی در این آیه است و این آیه اساسنامهی حکومت امام زمان(عج) است. در روایت آمده است که اساسنامهی حکومت حضرت آیه ۴۱ سورهی حج میباشد. «الذّین اِن مَکّناهُم فی الارضِ أقاموا الصَّلاه واتّوالزَّکاه و أمَرُوبِالمعَروفِ و نَهّوا عَن المُنکَر ولِلّه عاقبهٌالاُمور[۷]؛کسانی هستند که وقتی بر زمین مسلط میشوند، نماز را به پا میدارندو زکات میدهند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند و سرانجام همهی کارها با خداست.» یاران مهدی چه کسانی هستند؟ کسانی هستند که وقتی در زمین مسلط میشوند، چهار کار در اولویت کارهایشان قرار دارد: «اقاموا الصلوه؛ نماز به پا میکنند». بنابراین یار مهدی(عج) باید به نماز اهمیت دهد.
قرآن میگوید:”اقاموا”، نمیگوید قرائت. ما هیچ جای قرآن نداریم نماز بخوانید، آمده است که یقیمون، اقم، مقیم، اما اقامه به چه معناست؟ خیمهای را که زیرش ستون میزنند یا پرچمی که بالا میبرند را اقامه میگویند. نماز را به پا کنید، نماز را بایستانید. یعنی آنچنان نماز بخوانید مثل سدی که جلوی آب قرار میگیرد، بتواند جلوی فحشا ایستادگی کند. نمازی که رکوع و سجودش مثل به زمین زدن منقار کلاغ است که نمیتواند این اثر را داشته باشد. شخصی در مسجد نماز میخواند تندتند رکوع و سجود میرفت وقتی که نماز تمام شد گفت:«اللهم زوجنا حور العین[۸]؛خدایا یک حورالعین به مقر ما در بیاور» ، پبغمبر(ص) نگاهی به او کرد و فرمود: چه مهر کمی و چه ازدواج سنگینی. پیامبراکرم(ص) مکرر به اصحابش میفرمود: اگر میخواهید در قیامت با من محشور شوید، .«اعنی بطول السجود[۹]؛سجدههای نماز را طولانی کنید».
اساسنامهی حکومت امام زمان(عج) این است : ۱)اقامهی نماز ۲) اتوالزکاه:زکات مال را پاک میکند.
اگر امام زمان فردا آمد، ما چه کاری خواهیم کرد: خمسمان را میدهیم، نمازمان را خوب میخوانیم؟ دروغ نمیگوییم.
۳)وامرو بالمعروف: امر به معروف و ۴) نهی از منکر و لله عاقبه المور . این آیه که در چهار مطلب در آن گفته شده است در روایات آمده که یکی از ویژگیهای حکومت امام زمان(عج) این است که این آیه در آن اجرا میشود.
در آیهی دوم سورهی مائده آیه۵۴، پنج خصوصیت آمده است. نکتهای که باید به آن اشاره کرد این است که نزول این آیات با تولد امام زمان(عج)، نزدیک به ۲ قرن فاصله دارد. ما هیچ وقت نمیگو ییم آیهای مستقیم دربارهی امام زمان(عج) نازل شده است. به دلیل اینکه امام زمان(عج) بعدها متولد شدند. این کار را تطبیق میگویند. یعنی این اهداف، با اهداف امام زمان(عج) قابل انطباق است. خیلی از این آیات ممکن است در فضاهای دیگری نازل شده باشند، مانند”یا ایتها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک[۱۰]” روایت داریم دربارهی امام حسین (ع)است[۱۱].
امام حسین(ع) ۵۰ سال پس از نزول قرآن به شهادت رسیدند. تطبیق یعنی آیه پیام عام دارد که یک مصداقش هم این میتواند باشد. نه اینکه در آن رابطه نازل شده باشد.
آیهای که برای شما میخوانم آیهای عام است اما در روایات داریم که یاران مهدی(عج) این ۵ ویژگی را دارند.
«یاایها الذین آمَنوا مَن یَرتَدُ منِکُم عن دینه فَسَوف یاتی ا…بقومٍ یُحِبُّهُم و یُحِبُّونَه أذلَّه علی المومنین أعدَّهٍ علی الکافرین یُجاهدونَ فی سبیل ا… و لا یخافونَ لَومَه لآئِمٍ ذلک فَضلُ ا… یُوتیه مَن یشاءُو الله واسعٌ علیم»[۱۲].
اولین ویژگی یاران مهدی(عج) این است: «یُحِبُّهُم و یُحِبُّونه» خدارا دوست دارند و خدا هم آنها را دوست دارد. «چه خوش بیمهربانی هر دو سو بی»[۱۳]. آقایان، جوانها، رابطهی خود را با خدا قوی کنید. یکی از ویژگیهای یاران مهدی(عج) این است که خدا دوست هستند و خدا هم آنها را دوست دارد. مشخص است که ما خدا را دوست داریم اما خدا چه کسانی را دوست دارد؟ خداوند در قرآن میفرماید:«اِن الله لایحب و انالله یحب؛چه کسانی را دوست ندارد و چه کسانی را دوست دارد؟» . خداوند افراد دروغگو، ظالم، بدقول را دوست ندارد و افراد نیکوکار، باتقوا را دوست دارد. کاری بکنیم که خداوند در دل ما قرار بگیرد. انشاءالله به نجف اشرف، زیارت مولی الموحدین، یعصوب الدین، امیرالمومنین(ع) مشرف شوید، در زیارتنامه حضرت علی(ع) یکی از مطالبی که خطاب به آقا میگوئیم همین است.«علی جان تو چه کسی هستی که خدارا دوست داری و خدا هم تو را دوست دارد»[۱۴] پیامبر(ص) در جنگ خیبر فرمود: فردا پرچم را به دست کسی میدهم که خداوند او را دوست دارد و او هم خدا را دوست دارد[۱۵]. همه نگاه میکردند ببینند پرچم را به دست چه کسی میدهد و دیدند که به دست حضرت علی(ع) داد.
دومین ویژگی«أذلَّهعلی المومنین: یاران مهدی(عج) متواضعاند. از ویژگیهای امام زمان(عج) نیز همین است. رحیمٌ بالمساکین[۱۶]» متأسفانه از کودکی به ما گفتهاند که افراد را میگیرد، در بند میکنند و میکشند. اینطور نیست. امام زمان(عج) امام مهر و قهر است.
ما اول قهر را گفتیم. در صورتی که امام زمان(عج) امام مهربانی است.امام زمان(عج) با کسی که با ایشان مخالفت میکند و ایشان را انکار میکند مانند سران کفر، با این افراد مبارزه میکند و اینها را از بین میبرد. میدانید چرا هنگامی که امام زمان(عج)، ظهور میکند، مسیحیها یک دست به امام زمان(عج) ایمان میآوردند؟چون حضرت عیسی(ع) را پشت سر ایشان میببینند قشرهای زیادی دارند. «عبده الاصنام و الشمس؛ بتپرستان و خورشیدپرستان بسیاری از این افراد ایمان میآورند». لذا حکومت امام زمان(عج) خونریزی دارد اما خون چه کسانی؟ کسانی که فتوای قتل، شعیه را صادر میکنند، عالمی که فتوای بستن بمب و کشتن زنها وبچهها را میدهد. این افراد را باید کشت. تعبیرهایی را که راجع به امام زمان(عج) آمده را بببینید: “رحیمٌ المساکین”.در زیارت آل یاسین داریم “السلام علیک یا رحمهالواسعه[۱۷]” در حدیث داریم. «یَسیُر بِسیرهالرسول الله»[۱۸] روش امام زمان(عج)، روش پیامبر(ص) است. همهی کشتههای زمان پیامبر(ص) به هزار نفر نرسیده است. پیغمبر اکرم(ص) سیزده سال در مکه جنگ نداشتهاند و در مدینه ۷ـ۶جنگ مهم داشتهاند. بقیهی آنها درگیریهای جزئی بوده که شروع کنندهی اکثر آنها، کفار بوده است. بدر، احد، خندق، تبوک و اکثر جنگها دفاعی است. دومین ویژگی یاران مهدی(عج) که در سورهی مائده آیهی ۵۴ آورده:«أذلهٍعلی المومنین» است. یاران مهدی(عج) متواضعاند. غرور و منیت و کبر ندارند.
ویژگی سوم«أغرهٍعلی الکافرین؛ مقابل دشمن محکم هستند». در کربلا نیز یاران اباعبدلله خیلی متواضع بودند اما در برابر دشمن محکم بودند. ویژگی چهارم : «یُجاهدون فی سبیلالله؛ اهل جهاد و مبارزهاند» . در روایات آمده است وقتی یاران مهدی(عج) قیام میکنند، در شب کامل نمیخوابند و در دل شب عبادت میکنند و در روز همانند شیراند. عاشق شهادت هستند.«رجالٌ لاینامون اللّیل لهم سوِیٌ فی صلاتهم کَدَویِّ النحل یبتیون قیاماً علی أطرافهم و یصبحون علی خیولهم رهبانٌ باللیل لیوثٌ بالنهار و ….تیمنون أن تقتلوا فی سبیل الله»[۱۹]
اینها ویژگیهای یاران امام زمان(عج)است. به جای اینکه به دنبال علائم ظهور باشیم و سید حسینی پیدا کنیم، باید اهداف امام زمان را بشناسیم.
میدانید الان ما چند نفر امام زمان قلابی، همسر ودختر امام زمان در زندان داریم؟ اخیراً من در شهری سخنرانی داشتم، کسی ادعای سید حسینی کرده بود دانشجو بود و عدهای هم اطراف او جمع شده بودند. عجیب است این افرا د نادانی که گاهی دنبال این افراد جمع میشوند. در آنجا با عده ای از این افراد صحبت کردم یکی از آنهاگفت: من خانهام را فروختم و در اختیار این شخصی که ادعای سید حسینی میکرد، قرار دادم. مرحوم عباس قمی نقل میکند: یک کسی ادعای پیغمبری میکرد. ادعای او نگرفت ولی یک عده مرید پیدا کرد. بعد اعلام کرد که من پیغمبر نیستم کاری با من نداشته باشید. گفتند: نه تو پیغمبر متواضعی هستی که خودت هم، خودت را قبول نداری، تا قیامت هم بگویی پیغمبر نیستی ما رهایت نمیکنیم در قم چند سال پیش شخصی ادعای پیغمبری کرد او را میشناختم. ایشان لیسانس الهیات داشت. در حوزه هم زمانی با هم همکلاس بودیم. در دانشگاه شیراز ایشان ادعا کرده بود روح پیغمبر حلول کرده است پس من مانند پیامبر شدم. قائل به تناسخ بود. اول از همه وجوب نماز و حرمت زنا را برداشت و میگفت: در دین من نماز نیست و روابط جنسی آزاد است. سال ۷۳ ایشان و دو سه نفر از دوستانشان را اعدام کردند. عرض من اینجاست نزدیک به صد نفر هم به او ایمان آورده بودند. شخصی که ایشان را محاکمه کرده بود میگفت هرچه به این افراد میگوییم این شخص خودش اعتراف کرده و گفته است که اشتباه کردهام، میگویند نه، او پیغمبر است و ما آثار نبوت را در او دیدیم. این شخص آدم سرخوردهای بود.
در روایات بسیار در مورد علم و آگاهی و معرفت صحبت شده است. بیش از ۷۷۰ بار در قرآن کلمهی علم آمده است. در آیات پایانی سوره یوسف آمده است.«قل هذه سبیلی أدعوا اِلی الله علی بصیرهٍ»[۲۰] دین را با بصیرت جلو ببرید. آغاز روحی با علم است .« اِقرأ و ربک الامرکم. الذّی علَّم بِالقَلَم»[۲۱]. برادرهای یوسف هنگامی که یوسف را شناختند. گفتند: «قالُواتالله لَقَدءاثَرَکَ الله عَلَینا»[۲۲]؛ما را ببخش اشتباه کردیم. پدر پیری داریم و وضع زندگی مناسبی نداریم. تو عزیز مصر شدهای و به قدرت رسیدهای ما عاقبت گناه کردن را چشیدهایم. ما را ببخش یوسف(ع) گفت:«لا تَثریبُ عَلَیکُم؛ بلافاصله شما را بخشیدم». ولی مطلبی به آنها گفت، گفت میدانید چرا مرتکب این گناه شدید و این کار را انجام دادید «إذ انتم جاهلون»[۲۳] جهل باعث شد و آدم نادان حسود است و حسادت باعث شد شما این کار را انجام دهید. موسیبن عمران قوم بنیاسرائیل را از دریا عبور داد.آنها دیدند که دریا شکافته شد و موسی و قومش عبور کردند. اما هنگام رد شدن فرعون آبها به هم رسید و غرق شدند. در بیابان گرسنه بودند، از آسمان برای آنها مرغ بریان میآمد. آنها نابودی فرعون، اژدها شدن عصای موسی و … همهی اینها را دیده بودند در راهشان به منطقهای رسیدند که بتپرست بودند. دور موسی را گرفتند و گفتند:«یا موسی اِجعَل لَّناُ اِلهاً کما لَهم آلِههٌ[۲۴]: یا موسی تو هم برای ما معبودی قرار ده همانگونه که آنها معبودانی دارند» موسی(ع) عصبانی شد و با ناراحتی گفت: «إنَّکُم قَومٌ تَجهلون[۲۵]» اگر از نادانان نبودید بعد از این همه معجزه درخواست بت از من نمیکردید. این دو مورد یک حضرت یوسف (ع) و دو حضرت موسی (ع) سومین مورد قوم لوط بودند. به سراغ هم جنسگرایی رفتند. حضرت لوط(ع) به آنها گفت:«اِنَکُم لَتَاتونَ الرّجال شَهوَهً مِن دونِ النساءِ[۲۶]؛شما ازدواج را که مسئلهای طبیعی است رها کردهاید، زندگی خانوادگی را رها کردهاید و دنبال هم جنسگرایی افتادهاید. در قرن ۲۱، غرب به این مسئله مبتلا شده است ماه رمضان سوئد بودم. کشیشی در کلیسای استکهلم گفته بود که حیوانات هم هم جنسگرایی نمیکنند. در آنجا انجمن همجنسگرایی شکایت کرده بود و زندانیاش کرده بودند.
حضرت لوط به قومش گفت: شما جاهل هستید که اینطور دنبال این قضایا افتادهاید . انسان بر اثر جهل ثروتگرا، بتپرست و حسود میشود. در سورهی مائده آیه ۵۴ پنج ویژگی عنوان شده است: ۱)خدا را دوست دارند و خدا هم آنها را دوست دارد ۲) تواضع ۳) مقابل دشمن ایستادن ۴) جهاد)۵) از سرزنش شدن نمیترسند.«لایخافون لومه لائم». اینکه بگویید امام زمان(عج) کجاست و چرا نیامد؟ باید بگویند ما دنبال امام زمان(عج) هستیم حتی اگر هزار سال هم طول بکشد تا الان چند نسل آمدهاند که امام زمان(عج) را ندیدهاند؟۲۰ تا۳۰ نسل، از ۲۶۰ هجری تا الان که هزار چهارصد و سی است ممکن است ده نسل دیگر هم بیاید ولی این اتفاق رخ نداده باشد. تفکر مهدویت یک تفکر پویاست یک تفکر زنده است ما به دنبال امامی هستیم که ناظر است و نه حاضر. مثل جاذبه که حاضر است اما ظاهر نیست. حضرت امام زمان(عج) الان برای ما اثراتی دارد. برای ما دعا میکنند اعمال ما را میبینند، صدای ما، دعا و تضرع ما به ایشان میرسد، به نظر بنده مانند همان نقشی که امام صادق(ع) داشتند، همهی مردم امام را نمیدیدند. کسانی که در ایران و یمن و مناطق مختلف جهان زندگی میکردند شاید تا آخر عمرشان امام را نمیدیدند. امام چه حاضر باشند و چه ظاهر نقشی در جامعه دارند و آن را ایفا میکند و اعتقاد ما راجع به مهدویت این است.
خلاصه بحث
یاران امام زمان(عج) بیشتر جوان هستند و جوانان بیشتر به سمت ایشان گرایش پیدا میکنند و پایههای حکومتش را تشکیل میدهند. تشکیل حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) شرایطی دارد و همان مواردی است که برشمردیم: نماز، زکات، امر به معروف،نهی از منکر، خدا دوستی، جهاد، تواضع، ترسیدن از دشمن از سرزنشها.این ویژگیهای یاران مهدی(عج) است که در روایات به آنها اشاره شده است.
خدایا به عظمت امام عزیز همهی ما را از پیروان و یاران واقعیشون قرار بده خدایا ما تا زندهایم توفیق درک حکومت و ظهور امام زمان( عج) را نصیب ما بفرما.
سؤالات: سن وجود مقدس امام زمان(عج) ، الان بالغ بر هزار سال است ولی گفته شده است که حضرت مهدی(عج) مانند یک جوان سی ساله ظهور میکنند[۲۷]؟
یارانی که عرض میکنم، منظور کابینهی امام و همان سیصد و سیزده نفر است که دور امام هستند از این تیپ افراد هستند شاید مانند اینکه گفته شده در بهشت افراد جوان میشوند.
شاید به هرحال این جوان بودن الزاماً به این معنا نباشد که جوان سنی باشند.کما اینکه در قرآن در سورهی کهف آمده است: «اِنَّهُم فتَیهٌ آمنوا برَّبهم»[۲۸]؛ آنها جوانهایی بودند که به پروردگارشان ایمان آورده بودند که در حدیث داریم این افراد سنشان جوان نبود، دلشان جوان بود و شاید منظور از این جوانی تلاش و در واقع آمادهسازی زمینه برای یاری حضرت باشد .
غالب یاران امام مرد هستند ولی در بین آنها زن هم هست. مثل همهی کشورهای دنیا که غالب حکومتهایشان را مردها اداره میکنند، حکومت امام زمان(عج) هم غالب آنها مرد است.چون مبارزه جهاد و تلاش توانمندی جسمی میخواهد گفته شده که غالباً مرد هستند اما زن هم در بین آنها وجود دارد.
عرض کردم علائم ظهور دو دسته هستند. بعضی از علائم که متصل به ظهور است یعنی وقتی این علائم اتفاق بیفتد ظهور هم نزدیک است. مثل خروج سفیانی، آنچه دربارهی علائم متصل ابهام است، ابهام در تحقق آنهاست نه ابهام در اصل آنها. به عبارت دیگر علائم حتمیه هستند، یعنی علائمی که حتماً واقع میشوند. اما اینکه چه زمانی واقع میشوند را کسی نمیداند. بخش دوم که خیلی زیاد هستند علائم غیرمتصل است. یعنی توصیف یاران آخرالزمان.بعضی از آنها ۵۰۰ سال پیش اتفاق افتاده است مثل سقوط بنیعباس برخی ممکن است در زمان حال اتفاق بیافتد و برخی در آینده. لذا علائم غیرمتصل الزاماً به این معنا نیست که اگر امروز اتفاق افتاد، ۵ روز بعد ظهور اتفاق میافتد. سلسلهی زمانهی آخرالزمان از غیبت امام زمان شروع شده و تا الان هم ادامه دارند. عرض من این است آنچه توصیه شده است دنبال علائم ظهور رفتن نیست بلکه در روایات داریم، مارا با تقوا و عملتان یاری کنید. بیشتر از ما خواسته شده که وظیفهی اصلی خود را انجام دهیم نه اینکه دنبال علائم ظهور باشیم .
بحث رؤیت امام زمان(عج) بحثی مهم و حساس است. در روایات به صراحت تصریح شده مدعیان رؤیت را منکر بشوید و آنها را نپذیرید.[۲۹] اگر شخصی گفت: من امام زمان(عج )را دیدم بگوئید خیر. به ما گفته شده است هرکس ادعای رؤیت کرد تکذیبش کنید.
و همچنین هرکس ادعای وقت هم کرد، مثلاً گفت آقا ۵ سال دیگر میآید، او را نیز تکذیب کنید. اما ادعای رؤیتی که گفتند تکذیب کنید، منظور کسانی است که قصد سودجویی دارند. من یک شب در مسجد اعظم قم بودم یک شخصی دست خطی آورده بود و میگفت دست خط امام زمان(عج) است و پخش میکرد. گفتند جلوی این کارها را بگیرید. اصل خدمت امام رسیدن، یک اصل مسلم است. آقای نهاوندی کتابی به نام«عبقری الحسان » نوشتهاند که آقای سید جواد معلم هم آن را ترجمه کرده است.
صدها داستان از تشرف به خدمت امام زمان نقل شده است که بیشتر آنهااز علماست. سید بحرالعلوم، مقدس اردبیلی اما هیچ کدام سؤال نکردند. از سید بحرالعلوم سؤال کردند امکان دارد کسی خدمت امام برسد و ادعا کند فرمود: نه کسی نباید ادعا بکند. به میرزای شیرازی گفتند آیا شما خودتان خدمت امام زمان (عج)میرسی؟گفت:بله من همین چهارشنبه پیش در مسجد کوفه به خدمت آقا رسیدم داشتند مناجات حضرت امیر را میخواندند اما راضی نیستم تا زندهام این موضوع مطرح بشود.
بزرگان ما مکرر خدمت امام میرسیدند.بنابراین امکان رؤیت وجود دارد. اما چه کسانی خدمت امام رسیدند؟ کسانی که هیچ وقت نگفتند و سعی کردند این قضیه علنی نشود. اگر الان شما خدمت آیتالله بهجت برسید و از ایشان بپرسید شما خدمت آقا رسیدهاید یا نه صریحاً میگویند نه. امام رضوان تعالی علیه، بحرالعلوم و دیگران ادعا نمیکردند. چون در روایات آمده این قضیه نباید مطرح بشود .
خدا آقای فلسفی را رحمت کند. هنگامی که ایشان این بحث را مطرح میکردند، هنوز موبایل نبود. در روایات آمده که وقتی امام زمان(عج) صحبت میکنند همه کف دست تصویر ایشان را میبینند. وسایلی اختراع میشود.یا اینکه امام بر تکهای از ابر سوار میشود و مثل ابر در آسمان حرکت میکند[۳۰].هواپیما الان قابلیت این کار را دارد.لذا منظور از اینها، وسایل پیشرفته باید باشد یا خروج به سیف[۳۱] شمشیر سلاح روز آن زمان بوده است.
بحث تشکیل حکومت قبل از زمان ظهور، بحثی است که بین علما از گذشته مطرح بوده است که آیا تشکیل حکومت قبل از ظهور جایز است یا خیر؟
آن چیزی که مسلم است قرآن است و قرآن میفرماید: حکومت ظالم را نپذیرید. زیر بار ظلم نروید. خودتان سرنوشت خود را تغییر دهید .«إن الله لایُغَّییرُ ما بَقومٍ حَتَّی یُغَیِّیروا ما بأنفسهم»[۳۲] .لذا هیچ کدام از علما در طول تاریخ نگفتهاند که ظالم را تأیید کنیم چرا چون تشکیل حکومت اسلامی در طول غیبت ممنوع است. نه این طور نیست ما روایت داریم هر پرچمی که قبل از ظهور مهدی(عج) بلند شود، محکوم به شکست است[۳۳]. یعنی پرچمی که ادعای مهدویت داشته باشد. مرحوم میرزای نائینی کتابی به عنوان حکومت اسلامی نوشتهاند. محقق کرکی در قرن نهم و دهم بحث ولایت فقیه را مطرح کردهاند. پس تشکیل حکومت در زمان غیبت مسئلهی طبیعی است.اما در مورد ولایت فقیه، یکی از دوستان ما، آقای دکتر برجی کتابی به نام ولایت فقیه در اندیشهی علما نوشتهاند. دیدگاههای علما را پنج قسمت کرده است . همهی علمای ما قائل به این موضوع که فقیه، ولایت دارد، هستند. اما تا کجا و مقدارش چقدر است، اختلاف وجود دارد. شیخ انصاری به ولایت فقیه مطلق معتقد نبودند. ایشان اعتقاد داشتند فقیه در جایی که کسی نیست سرپرستی کند، ولایت و سرپرستی کند. مانند بچهی یتیمی که هیچ کجا وجود ندارد او را سرپرستی کند، فقیه باید سرپرستی کند. شخصی میمیرد وارث ندارد فقیه باید اموال را بگیرد و به فقرا برساند. ایشان به ولایت فقیه محدود اعتقاد داشتند. برخی از علما مثل محقق کرکی و صاحب جواهر، به صورت گسترده قائل هستند در حال حاضر هم این اختلاف بین علمای ما وجود دارد. حضرت امام به ولایت مطلق معتقد بودند.بسیاری از مراجع و مرحوم آیتالله بروجردی مطلق قائل بودند. نکتهای که وجود دارد همیشه در یک حرکت لازم نیست اندیشهی شروع آن با همهی حرکتهای پشت سرش موافق باشد. این انقلاب براساس اندیشهی امام و مراجعی که ولایت را قبول داشتند شکل گرفت و الان هم بر همان اندیشه اداره میشود. اما اینکه تمام اندیشمندان شیعی و علمای شیعی ولایت فقیه مطلقه را قبول داشته باشند، نیست؛ اختلاف وجود دارد. برخی مطلق، برخی مقید و برخی محدود قبول دارند اما کسی اصل ولایت را انکار نمیکند. عملاً شما در طول تاریخ دیدهاید که همیشه علما بودهاندکه حتی در حکومتهای ستمگر در مجموعه مسائل دینی و حکومتی دخالت داشتند. میرزای شیرازی، محقق نائینی، مرحوم مجاهد، خود ائمهی بزرگوار ما هم همینطور بودند. ۵ سال امیرالمومنین حکومت کردند. چند ماه امام حسن(ع)حکومت کردند. در بقیهی سالها کنار بودند ولی اگر ظالمی خلاف میکرد تذکر میدادند، نظر میدادند. مبارزه میکردند.
اصل ولایت و سرپرستی فقیه به تعبیر امام یک چیز دودوتا چهار تایی است.اگر قرار باشد کشوری اسلامی باشد باید شخصی آشنا آن را اداره کند. همانطور که یک بیمارستان را پزشک اداره میکند و یک ساختمان را مهندس اداره میکند، دین را هم باید یک فقیه اداره کند. اصل آن را همه قبول دارند اما در مقدار و میزانش اختلاف است.
حضرت امام زمان(عج) نظرشان این بود که ولایت فقیه چیزی عقلی است و نیاز به روایت ندارد عقل حکم میکند وقتی امام زمان ظاهر نیستند، کسی کار او را انجام دهد که نزدیکترین فرد به اهداف امام زمان(عج) باشد. ما در جامعه چندین هزار شغل داریم اما آن کسی که بیشترین آشنایی را با دین دارد،فقیه است نه پزشک، نه مهندس و….اگر قرار باشد جامعه از طریق دینی اداره شود، ایشان میفرمایند عقل حکم میکند نزدیکترین مرد که آشنا به روایات و آیات است آن را اداره کند و آن شخص هم فقیه است.
البته روایت هم داریم . امام زمان(عج)میفرمایند بعد از من به علما مراجعه کنید.«فإنَّکُم حُجَتی علیکم»[۳۴]. امام صادق (ع) هم به یکی از یارانشان تأکید کردند بهاندیشمندان و علما مراجعه کنید. که این روایات این را میرساند که سنت هم بر این استوار است.
بعضی از روایات سند قوی ندارند و خیلی باید دقت کرد. طالقان چند تا داریم .فقط طالقان ایران نیست. افغانستان هم طالقان دارد. در عین حال روایاتی که شهرها را مشخص کردهاند سند آن را بررسی کرد. سندشناسی در روایات مهم است و به هر روایتی نمیتوان استناد کرد.
در جایی وجود ندارد که مردهها فقط روزقیامت زنده میشوند. در خود قرآن هم شواهدی داریم که مردهها قبل از قیامت زنده میشوند. عزیر پیامبر قبل از قیامت زنده شد. اصحاب کهف بعد از ۳۰۰ سال که مرده بودند به دنیا برگشتند. ما معتقد به رجعت هستیم و رجعت هم یک چیز منطقی و عقلی است. یعنی خداوندی که میتواند در قیامت افراد را زنده کند در همین دنیا هم میتواند افراد را زنده کند. لذا رجعت به این معناست که کسانی در همین عالم که دارند زندگی میکنند بعد از مرگشان دوباره به همین عالم برمیگردند. کما اینکه در روایات داریم امام حسین(ع )دوباره برمیگردد و حکومت میکند در روایات داریم کسی که رجعت را منکر شود، از ما نیست.شیعه نیست و اعتقاد به رجعت یکی از علائم شیعه دانسته شده است .
«والسلام علیکم و رحمهالله وبرکاته»
بحارالانوار ج۵۲، ص۳۳۴ .[۱]
الحدیث ـ روایات تربیتی ـ ج۲، ص ۳۹۹٫[۲]
اعلام الوری بأعلام الهدی،ص ۲۹٫٫[۳]
سوره بقره آیه۸۳٫[۴]
امالی الصدوق ـ ص ۳۷۰٫٫[۵]
أسدالغابه،ج۲،ص ۲۱۶٫[۶]
حج ـ آیه ۴۱٫۱
[۸]. ر.ک.اباجعفر(ع) یقول: دخل رجل مسجدا فیه رسول الله(ص) فصلی فخفف سجوده دون ماینبغی سجود ماینبغی او دون ما یکون من السجود.فقال رسول الله فقر کنفقر العذاب لو مات مات علی غیر دین محمد(ص). المحاسن ج۱ ص۷۹٫.. اصول کافی ـ ج ۳ ـ ص۲۶۶[۹]
سوره فجرـ آیه ۲۷و.۲۸٫[۱۰]
.بحارالانوارـ ج ۲۴ـ ص ۹۳[۱۱] [۱۲]- سوره مائده، آیه ۵۴
باباطاهر .[۱۳]
. مفاتیح الجنان ـ باب زیارات ـ زیارت امیر المومنین ـ زیارت سوم [۱۴]
الارشاد فی معرفه حجج الله علی العبادـ ج۱ـ ص۶۴٫[۱۵]
.الملاحم وفتن ابن طاووس ـ ص ۱۶۷[۱۶]
زیارت آل یاسین.[۱۷]
بحارالانوار ج۵۲-ص۳۵۳-غیبت نعمانی- ص۲۳۱٫[۱۸]
بحارالانوار ،ج ۵۲ـ ص ۳۰۸ . [۱۹]
سوره یوسفـ آیه ۱۰۸٫[۲۰]
سوره علق آیه ۳و۴٫[۲۱]
سوره یوسف آیه۹۱٫[۲۲]
سوره یوسف آیه ۸۹٫[۲۳]
سوره اعرافـ آیه ۱۳۸٫[۲۴]
همان.[۲۵]
سوره اعراف آیه۸۱٫[۲۶]
بحارالانوار- ج۵۲ –ص۲۸۷٫[۲۷]
سوره کهفـ ، آیه ۱۳٫[۲۸]
بحارالانوار ج۵۲-ص۱۵۱-اعلام الوری باعلام الهدی-ص۴۴۵٫[۲۹]
غیبت نعمانی ـ ص ۳۱۳٫[۳۰]
.ر.ک. کمال الدین و تمام النعمهـ ج۲ـ ص ۳۷۰[۳۱]
سوره رعد ـ آیه ۱۱٫[۳۲]
مهدی موعود ـ ترجمه جلد سیزدهم بحار ـ ص ۹۱۷،بحارالانوار ج ۵۲ ـ ص ۱۴۳٫[۳۳]