عنوان پایاننامه: سیمای حضرت ابوالفضل(ع)در شعر عصر انقلاب اسلامی
پژوهشگر: نازملک کاظمزاده
استاد راهنما: علی محمد گیتی فروز
استاد مشاور: محمدرضا سنگری
محل تحصیل: دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان . ادبیات فارسی،
سال انجام تحقیق: زمستان ۱۳۹۰
تحصیلات: کارشناسی ارشد((M.A گرایش زبان و ادبیات فارسی
..نام خجستهی اباالفضل العباس(ع) چون ماه بر آسمان کربلا، در همیشهی تاریخ میدرخشد و این نام عنوان مردانگی، غیرت، ایثار و وفاداری است. وفا و مروت وامدار نام عباس است و آب فرات تشنهی دریای کرامت لبهای خشکیدهی وی است. این کلمه دنیایی از معنویت، عشق، خلوص و فداکاری را به همراه دارد که انسان را به شگفتی وامیدارد. شاعران دفاع مقدس برای بیان تمامی آن همه خصال نیک، از یک نام بهره میبرند تا نام جانباز را با نام ابوالفضل پیوند زنند:….
صفحه ۶۰ تحقیق
در این پژوهش به شعر ابوالفضلی(ع) عصر انقلاب اسلامی، از جهات مختلف پرداخته شده است. ابتدا مروری بر زندگانی سراسر نور حضرت ابوالفضل(ع)، سپس در فصلی مجزا، سیر تطور و تحول شعر عاشورایی زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است.
بررسی ویژگیهای سبکی شعر ابوالفضلی(ع)در این دوره، مهمترین فصل در این پژوهش است که در آن نخست؛ ویژگیهای زبانی را به سه سطح(آوایی، لغوی، نحوی) تقسیم بندی نموده، سپس مختصات هر کدام را مورد تحلیل و بررسی قرار دادهاست.
در ساحت ادبی، آرایههای پر کاربرد،در حوزه بیان و بدیع، استخراج گردیده و مورد بررسی قرار گرفته است و در ساحت فکری،فضایل و مناقب حضرت ابوالفضل(ع) براساس منابع معتبر و مقاتل با اشعار شاعران تطبیق داده شده است.حاصل این پژوهش روشن ساخته است که اشعار ابوالفضلی عصر انقلاب، از نظر ساختار بدیع و متنوع بوده و از نظر درون مایه و محتوا، با صلابت، ژرف و تأثیر گذارند به طوری که اکثر فضایل حضرت ابوالفضل(ع)از قبیل سقایت، غیرت، علمداری، ایثار، شجاعت، وفاداری و … به طرز چشمگیری در آنها انعکاس یافته است.
هدف تحقیق:
بررسی و تحلیل اشعار ابوالفضلی(ع) شاعران عصر انقلاب در سه ساحت(زبانی، ادبی، و فکری)، بررسی ویژگیهای و فضایل مطرح شده حضرت در شعر شاعران این دوره و چگونگی پرداختن به آنها در ابعاد مختلف شخصیت حضرت و انطباق مضامین شاعرانه با آنچه که در مقاتل و متون اسلامی در خصوص خصائص و اوصاف حضرت مطرح شده است، از اهداف اساسی و اصلی این نوشتار است.
روش تحقیقی که در این پژوهش به کار رفته، تحلیل محتوا، و روش جمعآوری اطلاعات«کتابخانهای» میباشد.
سوالات تحقیق:
۱-در شعر عصر انقلاب اسلامی چه تصاویر و توصیفهایی از شخصیت و سیرت ابوالفضل العباس(ع) مطرح شدهاست؟
۲- شعر ابوالفضلی(ع)چه شاخصهها و ویژگیهای سبکی دارد؟
روش تحقیق
روش تحقیق که در این پژوهش به کار رفته،«تحلیل محتوا» و روش جمع آوری اطلاعات«کتابخانهای» بوده است. بدین گونه که ابتدا با راهنمایی دکتر علی محمد گیتی فروز(استاد راهنما) و دکتر محمدرضا سنگری(استاد مشاور) مقاتل معتبر و آثارارزشمندی که در مورد شخصیت والای حضرت ابوالفضل(ع) نوشته شده است، به دقت مطالعه شد، سپس با مراجعات مکرر به مرکز پژوهش عاشورا در شهرستان دزفول و حوزه هنری تهران و قم، این امکان به وجود آمد که غالب اشعار ابوالفضلی شاعران انقلاب را استخراج و گرد آوری نموده و مورد مطالعه قرار داده شد. سپس از مباحث مربوط، فیش برداری به عمل آمد و پس از دستهبندی فیشها و یادداشتها، سرودههای شاعران را در سه ساحت زبانی، ادبی و فکری مورد تحلیل و برسی قرار داده، در پایان از مباحث مطرح شده نتیجه گیری به عمل آمد.