بابررسی وضعیت دوران قیام امام حسین(ع) وآن چه که در روایات پیرامون دوران قیام حضرت مهدی(عج) آمده است به مشابهتهای فراوانی بر میخوریم که دلیلی استوار و روشن از یگانه بودن این دو قیام در تمام ابعاد و زمینه هاست.
امام حسین(ع) در توصیف زمانهی خود چنین میفرمایند:
«آیا نمیبینید که به حق عمل نمیشود و از باطل خودداری نمیگردد. همانا در شرایطی هستیم که سنت پیامبر(ص) از بین رفته و بدعتها زنده شده است. اگر حاکم امت فردی چون یزید باشد پس باید فاتحهی اسلام را خواند.»۱
و امام صادق(ع) در بیان اوضاع آشفتهی آخرالزمان و در همآمیختن حق و باطل و دشواری تشخیص آنها از یکدیگر چنین میفرمایند:«… آگاه شوید به خدا سوگند یاد میکنم که هر آیینه امام شما سالهای چندی از روزگار غایب میشود… در آن روزگار از حالی به حال دیگر برگردانده میشوند. چنانچه کشتی در میان موجهای دریا به مکان دیگر برگردانده میشود. پس از آن ورطه نجات نمییابد مگر کسی که خدا عهد و پیمان از او گرفته باشد .۲
و نیز در خطبهی ۱۳۸ نهجالبلاغه در بیان احوال آخرالزمان چنین آمده است:
«چون مهدی قیام کند، خواهشهای نفسانی را به هدایت آسمانی بازگرداند پس از آنکه رستگاری را به هوا و هوس باز گردانده باشند، آراء و افکار را پیرو قرآن کند، پس از آنکه قرآن را تابع رأی خود گردانده باشند، پس مهدی به شما نشان خواهد داد که روش عادلانه در حکومت چگونه است و آنچه که از کتاب و سنت متروک مانده زنده خواهد ساخت…»
همانطور که میبینید گاهی وقایع آنقدر به یکدیگر شبیه است که حتی نیاز به توضیح و تفسیر احادیث و اخبار نیست. بلکه تنها کنار هم قرار دادن احادیث و اخبار رسیده از هر دو انقلاب،عاشورا و مهدویت، خواننده را برای درک شباهت شگفت این دو عصر کفایت میکند.
با یک جمعبندی کوتاه از آنچه از روایات بر میآید میتوان گفت زمانهی مهدی(عج) و حسین(ع) در انحراف فکری، فساد اجتماعی، رواج بیدینی و بدعت در سطح جهانی مشابه یکدیگر است. مشابهت در زمانه ابعاد متعددی دارد، از تبلیغات جبههی باطل گرفته تا حاکمیت خلفای جور و غربت دین در عرصهی زندگی و جامعه.
پی نوشت:
۱ – نینوا و انتظار تأملی نو ، ص ۶۷
۲ – مهدی موعود، علامه مجلسی، ج۲، ص۱۴۲٫ کمالالدین ج۲، ص۳۴۷