موضوع کتاب: تاریخ
نام کتاب: اخبارالطوال
مولف: احمدبن داوود دینوری
ناشر و محل نشر: نشر نی-تهران
سال نشر: ۱۳۶۴
تعداد صفحات: ۴۸۴
این کتاب از اصلیترین منابع در حوزهی واقعهی عاشورا است و بعید است کتابی دربارهی عاشورا بخوانید که در آن از این منبع استفاده نشده باشد.
این اثر ارزشمند دربرگیرنده تاریخ انبیا، (از آدم تا خاتم) و تا روزگار معتصم، هشتمین خلیفهی عباسی می باشد.
این کتاب دارای هفت بخش به قرار زیر است:
۱- بخش اول تاریخ انبیا
۲- بخش دوم کتاب دربارهی اعراب بائده(بادیه) است؛
۳- بخش سوم اخبار پادشاهان فارس است.
۴- بخش چهارم فتوحات اسلامی دورهی خلفا
۵- بخش پنجم کتاب به دوران خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) اختصاص دارد.
۶- بخش ششم به دوره خلافت امویان اختصاص دارد که در ضمن این بخش حادثهی مهم کربلا را هم طرح میکند.
۷- بخش آخر، اخباردولت عباسیان تا دوران معتصم عباسی را دربرمیگیرد و با مرگ معتصم عباسی کتاب به پایان میرسد.
از محاسن کتاب این است که چون نویسنده ایرانی است اطلاعات بسیار دقیقی در خصوص پادشاهان ایران میدهد و حکومتهای ایران را خوب بررسی می کند. همچنین یکی دیگر از امتیازات کتاب این است که میتوان آن را یک کتابنامه دانست. در این کتاب از آثاری نام برده شده، که امروز در دسترس نیستند.
یک خاورشناس روسی به نام «گیلداس» در سال ۱۸۸۷ یعنی حدود ۱۲۳ سال پیش برای اولین بار به چاپ این کتاب ارزشمند همت گماشت. اما متأسفانه در میانهی راه مرگ او را در برگرفت و کارش ناتمام ماند پس از او شخص دیگری به نام «روزِن» کار را ادامه داد و به سرانجام رساند .