وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
عنوان پایان نامه : تأثیر قرآن در نهضت کربلا
نگارش : زهرا پوردیان
محل تحصیل : دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
مقطع : دریافت درجه کارشناسی ارشد “m.a”
گرایش : علوم قرآن و حدیث
استاد راهنما : دکترعلی احمد ناصح
استاد مشاور : دکتر ابراهیم بهادر
زمستان ۱۳۸۳
چکیده :
موضوع این رساله ” تأثیر قرآن در نهضت کربلا ” می‌باشد که شامل شش فصل است.
فصل اوّل: تبیین اهداف نهضت از ابتدای قیام تا لحظه ی شهادت از دیدگاه امام حسین (ع) با استناد به قرآن
فصل دوّم: سخنان امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا و تطبیق آنها با آیات کریمه قرآن.
فصل سوّم:فضائل و خصائص قرآنی امام (ع) و یارانش در دو بخش.
فصل چهارم: رسالت خطیر امام سجاد (ع) وحضرت زینب (س) در تداوم قیام کربلا تحت عنوان “تجلّی قرآن در تداوم نهضت کربلا ”
فصل پنجم: درس های برگفته از نهضت کربلا مانند: إقامه امر به معروف و نهی از منکر، تشکیل حکومت اسلامی، اهتمام به انجام واجباتی مانند: نماز و…. تحت عنوان ” إقامه حدود الهی ”
فصل ششم: نتیجه تأثیر قرآن در نهضت کربلا با عنوان ” رمز جاودانگی نهضت کربلا در سایه سار قرآن ” می باشد که به بعضی از رموز این جاودانگی مانند: اراده و لطف الهی، حقّ محوری بودن قیام واجرو پاداش شهادت در راه خدا اشاره شده است.
فرضیات تحقیق:
پایگاه تحقیق اثباتی است و برای دست یافتن به این امر، بر آن است که با نگاهی بدیع، نهضت کربلا را بررسی نماید و پرسش‌های تحقیقاتی را که نیاز به تجزیه و تحلیل دارند مطرح نماید.
۱-نهضت حسینی(ع) بر اساس قرآن شکل گرفت.
۲-قرآن، عامل پایداری یاران امام حسین(ع) بوده است.
۳-تداوم و پایداری و رمز جاودانگی نهضت کربلا صبغه قرآنی آن می باشد.
پیشینه تحقیق:
موضوع نهضت کربلا حسینی(ع) در بسیاری از کتب دینی، ادبی، حماسی، تاریخی و…مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. محبت و عشق به ساحت مقدس اباعبدالله الحسین(ع) و فداکاری‌های بی‌مانند او برای احیای اسلام ناب محمدی(ص) و تحمل مصائب دردناک این نهضت سبب شده که در طول تاریخ اسلام خصوصا تاریخ تشیع کتب و آثار فراوانی به رشته تحریر درآید.
آثار ارزشمندی نهضت عاشورا را مورد بررسی و بحث قرار داده‌اند که از این آثار می توان کتب ذیل را نام برد.
۱-لهوف سید بن طاووس
۲-المضائص الحسینیه آیه الله حاج شیخ جعفر شوشتری
۳-نفس المهموم شیخ عباس قمی
۴-موسوعه کلمات الامام الحسین (ع) که به فارسی ترجمه شده با عنوان “فرهنگ جامع سخنان امام حسین ترجمه علی مؤیدی ”
و….
گفتنی است در این زمینه آثار بسیار غنی موجود است، اما این مجموعه از این جهت که “تجلی” قرآن را در سخن و کردار شخصیتهای عاشورا علی الخصوص حسین بن علی (ع) به تصویر می کشد، تازگی دارد .
روش کار
برای انتخاب موضوع تحقیق، موضوعات مختلفی مطالعه شد و با افراد زیادی مشورت و سرانجام با مشورت و راهنمایی استاد گرانقدر و محقق عاشورایی جناب آقای دکتر محمدرضا سنگری این موضوع پیشنهاد و تصویب شد. نگارش این رساله با راهنمایی استاد محترم راهنما و کمک و یاری دیگر اساتید و دوستان فاضل آغاز گردید و با مراجعه به کتابخانه‌های معتبر به جمع آوری و مطالعه کتب مختلف و استفاده از نرم افزار در این زمینه اعم از تاریخی، حماسی، تفاسیر و …… پرداختیم.
گزیده‌ای از متن تحقیق:
فصل دوم: تطبیق گفتار امام حسین (ع) با آیات قرآن
بخش اول: از مدینه تا مکّه
در پاسخ مروان بن حکم
وقتی برای دومین بار،باز پیشنهاد بیعت با یزید توسط مروان بن حکم مطرح می شود امام(ع) می فرماید:اینک باید فاتحه اسلام را خواند که مسلمانان به فرمانروایی مانند یزید گرفتار شده‌اند.
آری من از جدَم رسول خدا(ص) شنیدم که می فرمود: خلافت بر خاندان ابو سفیان حرام است و اگر روزی معاویه را در بالای منبر من دیدید او را بکشید. ولی مردم او را در عرشه منبر پیامبر دیدند و نکشتند و اینک خداوند آنان را به یزید فاسق(وبدتر از معاویه ) مبتلا و گرفتار نموده است. با مطالعه سخنان گهربار امام حسین(ع) در پاسخ مروان بن حکم نکات ذیل برداشت می شود:
۱-بیان عظمت فاجعه( بیعت با یزید ) با قرائت آیه استرجاع در اوّل سخنانش.
۲-حرمت خلافت بر آل ابی سفیان با استناد به سخن پیامبر اکرم(ص).
۳-بی تفاوتی امت اسلام به خلافت آل ابی سفیان و نتیجه آن.
