وب سایت موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا – دزفول عاشورا و امام حسین
نوشته های مرتبط
مختصری در باب نویسنده ی کتاب( نام کامل، تاریخ تولد، محل زندگی، شرح حال، درجه علمی و …)
نویسنده‌ی این کتاب شخصی است به نام آقای عابد دربندی شیروانی، اهل خراسان که در سال ۱۲۸۶هجری قمری وفات یافت. وی فردی سخنور، اهل بحث و مسلط بر شیوه‌ها و ترفندهای جدلی بود. هر گاه با کسی وارد بحث می‌شد به گونه‌ای جدل می‌کرد که او را به تنگنا می‌انداخت و به همین دلیل، استادش “شریف علماء مازندرانی” گاهی چنان از پرسش‌های او به تنگ می‌آمد که دستور می‌داد او را از مجلس بیرون کنند و او از بیرون با صدای بلند فریاد میزد :”جماعت، من رفتم شما باور نکنید” به این ترتیب همیشه سعی می‌کرد فضای شک و تردید ایجاد کند.
وی رفتارهای عجیبی داشت مثلاً او را مبدع و مبتکر قمه زدن دانسته‌اند که هنوز هم در برخی‌مناطق ایران رایج است. روحانی بود؛ اما درایام محرم لباس‌هایش را بیرون می‌آورد و لنگ می‌بست و بر منبر می‌نشست و به سخنرانی و مرثیه‌سرایی می‌پرداخت. دیگر این‌که، در ایام محرم، گل برسر میزد کاری‌که در روزگار ما هم عده‌ای انجام می‌دهند. حتی برخی به‌طور کامل با لباس درون گل می‌روند وبیرون می‌آیند. این عادت درواقع تحت تاثیر رفتار همین فرد( فاضل دربندی) رواج یافته است.
نگاه کلی به بخش های کتاب:
کتاب، به زبان عربی‌است وموضوع آن تاریخی، ولی‌چاشنی‌های عارفانه نیز درآن بکارگرفته شده تا خواندنی‌تر شود. در اصل اسم آن”اکسیرالعبادات فی اسرارالشهادات” است که امروزه به اسرارالشهاده معروف شده است. این کتاب دارای۱۲ مقدمه، ۴۴ مجلس و یک خاتمه است. خاتمه‌ی آن شامل ۳ مجلس است و به‌طور کلی در تقسیم‌بندی مطالب از روضه‌الشهدا تقلید کرده است. در مجلس اول تا هشتم به جریان حرکت امام از مدینه به مکه، فرستادن مسلم‌بن عقیل به کوفه ،آمدن حضرت به کربلا،روز عاشورا و وقایع آن،جزئیات شهادت یاران امام،شهادت امام،اسارت خانواده و بازتاب گسترده‌ی شهادت امام در جهان اسلام اشاره می‌کند.
در مجلس نهم تا یازدهم به طرح احوال جنیان می‌پردازد. از جمله به آمدن جنیان به خدمت اباعبدالله-علیه‌السلام- در آستانه‌ی روز عاشورا اشاره می‌کند.
ویژگی های کتاب:
نگارش کتاب در ذی‌القعده سال ۱۲۷۴به اتمام رسیده و به دلیل هم عصر بودن با ناصرالدین شاه قاجار، در اوائل آن مدح‌هایی نسبت به ناصرالدین شاه ذکر شده است. کتاب، لبریز از آیات و روایاتی است که تعدادی از آن‌ها مستند و قابل استفاده است.
نقدهای وارد برکتاب:
محدث نوری‌صاحب لؤلؤمرجان می‌گوید: در ایامی که مجاور حرم مقدس ابا عبدالله‌الحسین(ع) در کربلا بودم، سیدی روضه‌خوان و عرب زبان به نام سید جعفر علوی، کتاب بی‌سر و تهی آورد و به من نشان داد. (بخش‌هایی از ابتدا و انتهای کتاب حذف شده بود ). کتاب به هم ریخته و فرسوده بود و بخش‌هایی از آن نیز مفقود شده بود. کتابی سرشار از افسانه و تخیل و دروغ. سید جعفر این کتاب را به استادم شیخ عبدالحسین تهرانی که عالمی فاضل و دانشمند بود نشان داد. ایشان نگاهی‌به آن انداخت و گفت: پر است از اکاذیب واضحه و اخبار واهیه. ایشان توصیه کردند که این کتاب را در دسترس مردم قرار ندهید و از نشرآن بپرهیزید. فاضل دربندی که در آنجا حضور داشت، کتاب را از سید جعفرعلوی‌گرفت و اسرارالشهاده را برمبنای آن نوشت. هرجایی هم مطلب مفقود شده، یا ناقص بود، از ذهنیات خود استفاده می‌کرد و بر آن می‌افزود. محدث نوری می‌گوید: متأسفانه این کتاب باب طعن و تمسخر به شیعه را باز کرد و بهانه‌ای شد تا برخی غرض ورزان با تمسک به آن، به تکذیب و محاکمه‌ی شیعه بپردازند. آقا شیخ بزرگ تهرانی درباره‌ی شخصیت آقای فاضل دربندی می‌گوید: ایشان(فاضل دربندی)، انسانی دارای صفای باطن و صدق و اخلاص است ولی‌چیزهایی‌که در کتاب او مطرح شده، در هیچ کتاب معتبری‌دیده نمی‌شود : «ومَن شِدّتی خلوصی و صَفاء النفسی نَقل فی‌هذا الکِتاب الأمور لا یَجُدُ فی الکِتاب المعتبره» و این جمله به معنی رد کردن کتاب از طرف ایشان است.
اسرارالشهاده پرتحریف‌ترین و غیر مستندترین اثری است که درچند قرن اخیر درباره‌ی کربلا، نوشته شده‌است .
اول این که، در آمار و ارقام ذکر شده در این کتاب تناقض زیادی دیده می‌شود؛ به عنوان مثال، در جایی تعداد نفراتی را که توسط امام کشته شدند، ۲۰۰ نفر عنوان می‌کند؛ اما در جایی دیگر این آمار به ۳۳۰ هزار نفر می‌رسد!
از دیگر نقایص این کتاب، وجود دروغ‌ها و تحریف‌های فراوان در متن آن است. مثلا مطرح می‌کند که امام حسین (ع) ۳۳۰ هزار نفر و حضرت اباالفضل(ع) ۲۵ هزار نفر را کشت. ذکر این آمار سبب شد که برخی اشکال وارد کنند که امکان کشته شدن این تعداد انسان در یک روز وجود ندارد و نویسنده برای توجیه این مسئله می‌نویسد: آن روز مثل هیچ روز دیگری نبوده است و خداوند آن را هفتاد ساعت کرد.
یکی دیگر از دروغ‌هایی که دراین کتاب مطرح می‌شود این است که: در هنگام شهادت حضرت علی اکبر(ع) امام حسین(ع) از شدت ناراحتی، قسم خورد، آن‌قدر از دشمنان بکشد تا خون به رکابش برسد! در حالی‌که چنین عکس‌العملی از سوی امام هرگز پذیرفتنی نیست.
همچنین در این کتاب عدد لشکریان کوفه، ۶۰۰ هزار سواره و یک میلیون پیاده ذکر شده است؛ یعنی در مجموع، یک میلیون و ششصد هزار نفر! در صورتی که نه آن سرزمین چنین ظرفیتی داشت و نه این تعداد نیرو برای مقابله با امام حسین(ع) نیاز بوده است و نه کوفه(شهری که همه نیروهای دشمن از آنجا بود)، چنین جمعیتی داشته، حتی اگر نوزادان و زنان نیز در جنگ شرکت می‌کردند.
در مقدمه‌ی مجلس یازدهم، اهل منبر را به اجتناب از نقل روایات بی‌اساس دعوت می‌کند و می‌نویسد: جایز نیست، در مجلس امام حسین(ع)، حدیث یا سخنی‌گفته شود که سندیت نداشته باشد در حالی که بسیاری از این روایات در کتاب او دیده می‌شود.
نوع نگارش کتاب(تاریخی، تطبیقی، تحلیلی- تاریخی، روایی و …):
روایی، نگارش و گزارشی است از کربلا مبتنی بر دیدگاه‌های ناروا
برخی منابع مورد استفاده در نگارش کتاب:_
ترجمه هایی که تا به حال از این کتاب صورت گرفته است:_
توصیه شده در چه زمینه ای مورد استفاده قرار گیرد:_
.
