ضرب المثل عاشورایی

گاه فرصت طلبان از کسانی که وجودشان به مناسبتی جلب توجه می‌کند بهره می‌گیرند و با نمایش خانه به خانه‌ی آن‌ها به اهداف ناپیدای خویش دست می‌یابند. مثل اشاره‌ای طنز گونه به این افراد دارد و در برابر کسانی که گرداننده‌ی اصلی و ناپیدای واقعه‌ای شمرده می‌شوند،‌ به کار می‌رود. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

اطراف علم و کتل همواره شلوغ است و سینه زنان و زنجیر زنان با فریاد و زاری آن را در بر می گیرند. مثل در این واقعیت ریشه دارد و به شلوغی، آشفتگی و سر و صدا اشاره می کند. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

چون دستان حضرت عباس بن علی (ع) قطع شد، یکی از دشمنان رجز خواند. مثل زبان حال علم دار کربلا در آن لحظه است و به تأخیر در کار و نابهنگام انجام شدن آن اشاره دارد. وقتی ناکسی فرومایگی می کند و به بزرگی که قدرت و ثروت از کف داده می تازد، این مثل مورد استفاده قرار می گیرد. ...

گاه گروهی دست به پلیدی هایی می آلایند که شمر با همه ی تباه کاری از آنان انسان تر می نماید. مثل به چنین معنایی نظر دارد و برای اشاره به سنگ دلی و بی رحمی بسیار، مورد استفاده قرار می گیرد. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

بی تردید آن که سر از تن مظلومی تشنه کام جدا می سازد، دلی در نهایت بی رحمی و قساوت دارد. شمر چنین انسانی بود و شمردل به بی‌رحمی و سنگ‌دلی اشاره می کند. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

کسی که نقش شمر بازی می‌کند باید سبیل و مویی خاص به کار گیرد تا خشونت را به‌طور کامل در چهره اش آشکار سازد. مثل – که در این امر ریشه دارد – به از کف دادن قدرت و ورشکستگی اشاره می‌کند و درباره‌ی فردی که پس از تظاهر فراوان به دارایی و توانایی به سمت انحطاط می‌گراید، به کار ...

شمر به پلیدی و تباه کاری شهره است، زیرا امام حسین (ع) را با لبان تشنه به شهادت رساند. این کلمه ناسزا به شمار می آید و در برابر کسی که آب را از مردم دریغ می‌کند به کار می‌رود. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

از نگاه مردم، شکار در شب گناهی بزرگ است،‌ زیرا حیوانات به ویژه پرندگان، در لانه‌های خویش خوابیده‌اند. مثل بدین باور نظر دارد و به نفاق و دورنگی اشاره می‌کند. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

اسیران کربلا، شب هنگام را در تاریکی، گرسنگی و خواری سپری می‌کردند. شام غریبان به چنین شب‌هایی اشاره دارد و برای بیان تاریکی و بی چراغی به کار می‌رود. منبع: عاشورا در فرهنگ مردم(ضرب‌المثل‌ها)/مؤلف: محمدعلی عارفی‌راد

فتحعلی شاه در دینداری بسیار متظاهر بود و به ویژه برای اظهار ارادت به خاندان پیامبر (ص) مال بسیار مصرف می‌کرد. او به سادات احترام می‌گذاشت، با سید حسن تقوی تهرانی عقد اخوت بسته بود و او را اخوی می‌خواند. بدین سبب فرزندان سید حسن، به سادات اخوی شهرت یافتند. روزی یکی از فرزندان این خانواده از پدرش – که ...